تا به حال برای درمان اسکیزوفرنی روش‌های زیادی به کار گرفته شده که هر کدام تا حدودی توانسته‌اند عوارض بیماری را کنترل کنند، اما هیچ کدام به عنوان درمان قطعی اسکیزوفرنی معرفی نشده‌‌اند، با این حال شدت بیماری به قدری است که اگر تحت درمان قرار نگیرد، بیمار و حتی خانواده از زندگی روزمره خود می‌مانند. بنابراین حتما باید برای درمان به متخصص مراجعه کرد. درمان‌های دارویی با هدف کاهش علائم و درمان‌های غیردارویی با هدف بالا بردن عملکرد بیمار ارائه می‌شود. 

منبع : درمان اسکیزوفرنی با دارو و بدون دارو

شروع درمان با شناخت نشانه‌های اسکیزوفرنی 

برای اینکه فرایند درمان اسکیزوفرنی شروع شود. بیماران و خانواده‌های آن‌ها باید از علائم این اختلال آگاهی داشته باشند. متخصصان در تعریف اسکیزوفرنیا آن را به عنوان یکی از شدیدترین اختلالات روانشناختی معرفی می‌کنند که منجر به علائم روانپریشی می‌شود. از جمله علائمی که در طی بیماری بروز می‌یابند عبارتند از:

• هذیان ( داشتن باورهای غلط و مقاوم در برابر هرگونه استدلال)
• توهم (برای مثال شنیدن یا دیدن چیزهایی که وجود خارجی ندارند)
• گفتار آشفته (مثل بی ربط گویی و از شاخه ای به شاخه دیگر پریدن در گفتگو)
• رفتار آشفته و کاتاتونیک
• علائم منفی مثل بی ارادگی و از دست دادن علاقه

درمان اسکیزوفرنی با دارو 

استفاده از داروها در خط اول اول درمان اسکیزوفرنی قرار دارند. در همین راستا اگر کسی علائم روانپریشی ذکر شده در بالا را از خود نشان می‌دهد، باید پیش از هرچیز به یک روانپزشک مراجعه نماید. روانپزشک اغلب درمان را با داروهای آنتی سایکوتیک آغاز می‌کند. از جمله این داروها می‌توان به هالوپریدول، کلرپرومازین، تیوریدازین، رسپریدون، زیپراسیدون، الانزاپین، کوئتیاپین و کلوزاپین اشاره کرد. داروهای آنتی سایکوتیک علائمی نظیر توهم و هذیان را کنترل کرده و بیمار کمک می‌کنند تا ارتباط واقع بینانه‌تری با دنیای پیرامون خود برقرار کند.

درمان اسکیزوفرنی به وسیله الکتروشوک (ECT)

در مواردی که علائم اسکیزوفرنی شدید و مقاوم به درمان هستند، متخصصان استفاده از الکتروشوک را در دستور کار قرار می‌دهند. در این روش درمانی یکسری الکترود روی جمجمه بیمار قرار می‌گیرند، سپس به کمک بیهوشی عمومی جریان خفیفی از شوک الکتریکی به مغز وارد می‌شود. محققان هنوز نمی‌دانند که مکانیسم اثربخشی این روش دقیقا به چه صورت است، اما به طور کل بر این باورند که شوک الکتریکی می‌تواند سطح برخی انتقال دهنده‌های مغزی که مسئول بروز علائم روانپریشی و مشکلات خلقی هستند را تغییر دهد و به این ترتیب به کنترل روند بیماری کمک نماید.

درمان اسکیزوفرنی به کمک روان درمانی

پژوهش‌ها نشان می‌دهند بیمارانی که در کنار درمان‌های دارویی از روان درمانی هم برای بهبود اسکیزوفرنیا بهره می‌گیرند؛ اغلب پیش آگهی بهتری دارند و سیر بیماری در آن ها خوش خیم‌تر است. برای روان درمانی مبتلایان به اسکیزوفرنی از روش‌ها و رویکردهای مختلفی استفاده می‌شود که در ادامه به چند مورد از مهم‌ترین آن‌ها اشاره کرده‌ایم:

1- روان درمانی فردی

در روان درمانی فردی درمانگر بیش از هرچیز به بیمار کمک می‌کند تا با افکار و احساسات خود کنار بیاید. در همین راستا آموزش‌هایی را در مورد بیماری اسکیزوفرنی و علائم آن به بیماران ارائه می‌دهد و به او یاری می‌رساند تا بتواند تفاوت بین واقعیت و خیال را از هم تشخیص دهد.

2- روان درمانی شناختی رفتاری

در درمان شناختی رفتاری بیش از هرچیز روی افکار مراجع، اصلاح باورهای غلط و آموزش برخی تکنیک‌های رفتاری برای کنار آمدن با شرایط جدید تاکید می‌شود.  وقتی بیمار به اسکیزوفرنی مبتلا است درمانگر شناختی رفتاری به او کمک می‌کند تا با توهم‌ها و صداهایی که در سرش وجود دارد، کنار بیاید و به نوعی آن‌ها را مدیریت کند. برای این کار درمانگر به بیمار می‌آموزد که عوامل تشدید کننده بیماری خود را بشناسد و با دوری از آن‌ها از دوره‌های عود پیشگیری نماید. مطالعات پژوهشی بیانگر این نکته مهم هستند که ترکیب دارو درمانی و روان درمانی با رویکرد شناختی رفتاری می‌تواند اثرات درمانی را دو چندان کند.

3- روان درمانی با رویکرد مهارت آموزی

در این رویکرد تمرکز اصلی درمانگر بر ارتقای مهارت‌های اجتماعی و بهبود تعاملات بیمار است. بررسی‌ها نشان می‌دهد آن دسته از مبتلایان به اسکیزوفرنی که دارای علائم منفی هستند و به مرور انزوای اجتماعی شدیدی را تجربه می‌کنند، اغلب سیر بیماری وخیم‌تری دارند. از همین رو مهارت آموزی در این زمینه و پیوند دادن بیمار با محیط اطراف می‌تواند نقش بسزایی در پیش آگهی مثبت اسکیزوفرنی داشته باشد.

4- درمان اسکیزوفرنی با گروه درمانی

بسیاری از متخصصین به خصوص در بیمارستان‌ها برای بهبود علائم در بیماران مبتلا به اسکیزوفرنی از گروه درمانی کمک می‌گیرند. در گروه درمانی بیمار در تعامل با کسانی قرار می‌گیرد که مشکلاتی مشابه با خودش دارند. قرار گرفتن در گروه این فرصت را به بیماران  می‌دهد که نوعی حمایت اجتماعی برای خود فراهم کنند و بتوانند مهارت‌های اجتماعی آسیب دیده خود را بهبود ببخشند.

5- درمان اسکیزوفرنی با خانواده درمانی 

دانش شما در مورد روانپریشی و اسکیزوفرنی می‌تواند به دوست یا یکی از اعضای خانواده که به این اختلال مبتلا هستند کمک کند. تحقیقات نشان می‌دهد افراد مبتلا به اسکیزوفرنی که دارای سیستم حمایتی قوی هستند نسبت به بیمارانی که از جانب اطرافیان حمایت نمی‌شوند، عملکرد بالاتری دارند. در نتیجه درمانگران جلساتی را به آموزش خانواده‌ها و افزایش آگاهی در مورد اسکیزوفرنی اختصاص می‌دهند.

برای دریافت مشاوره در زمینه اختلالات روانی می‌توانید در هر زمان از روز برای مشاوره تلفنی با برترین متخصصان در مرکز مشاوره روانشناسی ذهن نو از طریق شماره 02166419012 تماس بگیرید.

سوالات متداول